De Wet Bibob staat voor Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. Dit instrument helpt overheden criminele inmenging te voorkomen en bestrijden. Wat betekent dit voor jou als ondernemer? Wanneer en waarom krijg je met deze wet te maken? Staat je integriteit meteen ter discussie, of is het soms een formaliteit?
Wat is de wet Bibob?
De overheid wil voorkomen dat ze per ongeluk criminele activiteiten faciliteren. Daarom toetsen overheden ondernemers aan de criteria van de Wet Bibob. Dit gebeurt als er signalen binnenkomen over criminele inmenging in een bedrijf, maar ook bij de aanvraag van bijvoorbeeld een vergunning of subsidie.
Waarom jij als ondernemer belang hebt bij Bibob
De Wet Bibob beschermt bonafide ondernemers tegen criminele inmenging. Jouw integriteit en die van je samenwerkingspartners worden getoetst. Dit helpt je te ontdekken of een zakenpartner betrouwbaar is. Bovendien beschermt de wet tegen concurrentievervalsing. Criminele concurrenten hoeven geen winst te maken, waardoor ze oneerlijk voordeel hebben. Dit wil je uiteraard voorkomen.
Bibob-advies naar aanleiding van signalen
Overheden passen de Wet Bibob toe bij verdenkingen van crimineel gebruik van vergunningen, zoals bij horecazaken, gokhallen of taxibedrijven. Als er signalen zijn dat een bedrijf zijn vergunning misbruikt, kan een toetsing door het Landelijk Bureau Bibob (LBB) volgen. Hierbij wordt niet alleen jouw integriteit, maar ook die van je bedrijfsleider, bestuurder of zakenrelatie onderzocht. Een negatieve uitkomst kan leiden tot intrekking van je vergunning.
Preventieve Bibob toets
Het doel van de Wet Bibob is preventie. Je kunt dus ook te maken krijgen met deze wet zonder dat je integriteit in twijfel wordt getrokken. Overheden gebruiken de wet steeds vaker bij vergunningsaanvragen, subsidies en aanbestedingen om te waarborgen dat alle betrokken partijen bonafide zijn.
Bibob-toets bij subsidie aanvraag
Bij subsidieaanvragen wordt vaak een Bibob-advies gevraagd om misbruik te voorkomen. Dit helpt malafide partijen buiten het maatschappelijk middenveld te houden. De Wet Bibob geldt in principe voor elke subsidieaanvraag, maar subsidieverstrekkers hanteren vaak specifieke criteria om de toetsing werkbaar te houden.
Bibob-toets bij vergunningsaanvraag
Als bonafide ondernemer krijg je bij vergunningsaanvragen vaak te maken met de Bibob-toets. Dit gebeurt in sectoren met een hoog risico op ondermijning, zoals horeca, taxibedrijven en zorgaanbieders. Ook voor bepaalde bouw- en huisvestingsvergunningen wordt de Bibob-toets toegepast.
Bibob en vastgoed
Vastgoed speelt een belangrijke rol in criminele activiteiten. Het wordt gebruikt voor illegale productie en opslag van middelen, maar ook om crimineel vermogen wit te wassen. Daarom worden voor veel bouw- en huisvestingsvergunningen Bibob-toetsingen uitgevoerd, vooral in risicocategorieën zoals kamerverhuur, autohandel en afvalverwerking.
Wat moet je doen voor een Bibob-toetsing?
Voor een Bibob-toetsing moet je de juiste informatie en documenten tijdig aanleveren. Wat je precies moet aanleveren hangt af van je organisatie en het type aanvraag. Meestal is de verstrekker van de vergunning of subsidie het eerste aanspreekpunt. Het niet tijdig of volledig aanleveren van informatie kan op zichzelf al aanleiding zijn voor nader onderzoek of een negatief advies.
Wie voert de Bibob-toets uit?
De gemeente kan bij signalen van crimineel misbruik een advies aanvragen bij het Landelijk Bureau Bibob (LBB). Dit bureau, onderdeel van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, voert de toetsing uit en geeft advies aan overheden. De preventieve Bibob-toetsing gebeurt in twee stadia: eerst doet de gemeente of provincie zelf onderzoek. Pas als dit niet voldoende duidelijkheid geeft, wordt het LBB om advies gevraagd.
Waar kijkt het LBB naar?
Het LBB baseert haar advies op informatie uit diverse bronnen, zowel openbaar als afgeschermd. Ze raadplegen bijvoorbeeld de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie en de Arbeidsinspectie. Een negatief advies kan voortkomen uit criminele antecedenten of bestuursrechtelijke overtredingen. Ook wordt gekeken of je personeelsbestand overeenkomt met je bedrijfsactiviteiten.
De gevolgen van het Bibob-advies
Aan het eind van het traject neemt de verstrekker een beslissing op basis van het Bibob-advies. De toetsing kan drie uitkomsten hebben:
- Geen gevaar op crimineel misbruik: de aanvraag wordt meestal goedgekeurd.
- Minder ernstig gevaar op crimineel misbruik: aanvullende voorwaarden worden gesteld aan je aanvraag.
- Ernstig gevaar op crimineel misbruik: de aanvraag wordt afgewezen. Je wordt geïnformeerd over de redenen, waardoor eventuele integriteitsproblemen binnen je bedrijf aan het licht komen.
